بررسی سیستماتیک برداشت ایمپلنتهای یکپارچه
مقدمه
ایمپلنتهای دندانی امروزه بهعنوان راهکاری مؤثر و پایدار در درمان موارد بیدندانی جزئی یا کامل شناخته میشوند و در اغلب موارد، نتایج بالینی بسیار رضایتبخشی به همراه دارند. با این حال، در برخی شرایط، بروز عوارض بیولوژیکی یا مکانیکی میتواند موجب شکست درمان و نیاز به خارجسازی ایمپلنت شود. شناسایی دقیق و بهروز روشهای برداشت ایمپلنت، گامی ضروری برای مدیریت مناسب این وضعیت است.
هدف مطالعه
این مقاله، که توسط دکتر مهدی اخلاصمند معرفی شده و توسط Manlio Santilli ، Giuseppe Tafuri و همکاران با هدف انجام یک مرور نظاممند بر مقالات منتشرشده در بازهای ۲۰ ساله (۲۰۰۳ تا ۲۰۲۳) تدوین شده است، به بررسی تکنیکهای موجود برای برداشت ایمپلنت دندانی میپردازد. تمرکز این مطالعه بر میزان موفقیت روشها، درجه تهاجم، عوارض احتمالی، و مزایا یا محدودیتهای هر تکنیک بوده است.
یافتهها
در این ۱۸ مقاله، دادههای مربوط به ۱۱۴۲ ایمپلنت در ۵۹۵ بیمار مورد بررسی قرار گرفت. تکنیکهای برداشت شامل موارد زیر بود:
- تکنیک ترک ضدگشتاور (CTRT)
- برداشت استخوان با استفاده از پیزوالکتریک (PBS)
- دریلهای ترفین(Trephine drills)
- فرزهای کاربیدی (Carbide burs)
- لیزر Er:Cr:YSGG
- لیزر CO₂
همچنین، برخی مطالعات به استفاده ترکیبی از تکنیکها اشاره داشتند؛ مانند ترکیب پیزوسرجری با ترفین یا فرز، یا استفاده از راهنمای پرینت سهبعدی در کنار ابزارهای مکانیکی.
در این میان، تکنیکCTRT بهعنوان مؤثرترین روش معرفی شد، چرا که علاوه بر موفقیت بالا، کمترین میزان برداشت استخوان و تهاجم را به همراه داشت و در بسیاری از موارد امکان کاشت فوری ایمپلنت در همان محل را فراهم میکرد
این تصویر به بررسی تکنیکهای موجود برای برداشت ایمپلنت دندانی میپردازد
پیش زمینه
ایمپلنتهای دندانی با نرخ موفقیتی حدود ۹۰٪، راهکاری مؤثر برای درمان بیدندانی محسوب میشوند، بهویژه در فک پایین یا در جایگزینی یک دندان منفرد. با این حال، درمان ایمپلنت همچنان با چالشهایی همراه است.
شکست ایمپلنت ممکن است زودهنگام (عدم جوش خوردن به استخوان) یا دیرهنگام (از بین رفتن اُسواینتگریشن) باشد. مهمترین عامل مرتبط با شکست دیرهنگام، پریایمپلنتیت است؛ التهاب و تحلیل استخوان اطراف ایمپلنت که عوامل خطری مانند سیگار، بیماری پریودنتال، بهداشت ضعیف دهان و باقیماندن سیمان اضافی در آن نقش دارند.
انتخاب صحیح بیمار، درمان پریودنتال مناسب و مراقبتهای حمایتی منظم، از عوامل کلیدی در حفظ موفقیت ایمپلنت بهشمار میروند.
در مواردی که ایمپلنت بهخوبی با استخوان جوش نخورده باشد، فرایند برداشت سادهتر خواهد بود. اما اگر اُسواینتگریشن کامل وجود داشته باشد، برداشت نیازمند روشهای تهاجمیتری است. در شرایطی که کاشت مجدد ایمپلنت در همان محل مدنظر باشد، باید از تکنیکهایی استفاده کرد که کمترین میزان برداشت استخوان را در پی داشته باشند.
برداشت ایمپلنت
این مرور نظاممند براساس راهنمای PRISMA-P و با تعریف پرسش پژوهش به روش PICO انجام شده است. تمرکز بر بیماران نیازمند برداشت ایمپلنت است و پیامد اصلی، نرخ موفقیت برداشت ایمپلنت در هر تکنیک میباشد. پیامد ثانویه نیز میزان استخوان باقیمانده و بروز عوارض پس از برداشت است که معیارهای مهمی برای سنجش تهاجمی بودن روش بهشمار میآیند.
در این مطالعه تنها مقالاتی وارد شدند که:
- بر بیماران انسانی تمرکز دارند،
- به برداشت ایمپلنت دندانی اُسواینتگره( osseointegrated)شده پرداختهاند،
- تکنیک مورد استفاده را بهطور دقیق شرح دادهاند،
- و دلایل برداشت ایمپلنت را بیان کردهاند.
مطالعات آزمایشگاهی، حیوانی، مرورها، و موارد فاقد متن کامل یا مربوط به ایمپلنتهای خاص مانند زیگوماتیک و پتریگوئید از این بررسی کنار گذاشته شدند.
این تصویر به بررسی تکنیکهای موجود برای برداشت ایمپلنت دندانی میپردازد
نحوه جستجوی منابع و انتخاب مطالعات در مرور نظامند
برای گردآوری شواهد، جستجوی نظاممند در پایگاههای PubMed ،Embase و Web of Science انجام شد. مقالات منتشرشده در بازهی ۲۰۰۳ تا ۲۰۲۳ بررسی شدند و از کلیدواژههایی مانند “dental implant removal”, “explantation” و “implant failure” در فرایند جستجو استفاده گردید.
دو ارزیاب مستقل مقالات را مرور کردند و در صورت بروز اختلاف، تصمیمگیری بهصورت توافقی انجام شد. میزان توافق ارزیابها با استفاده از شاخص کاپای کوهن سنجیده شد.
در مرحلهی استخراج دادهها، اطلاعاتی از جمله نوع مطالعه، تعداد بیماران، تعداد ایمپلنتهای برداشتهشده، روش برداشت، موفقیت تکنیک و امکان کاشت مجدد بررسی شد.
در این مرور نظاممند، از میان ۲۵۸ مقاله، ۱۸ مطالعه با کیفیت کافی برای تحلیل نهایی انتخاب شد که در مجموع شامل ۱۱۴۱ ایمپلنت در ۵۹۴ بیمار بود. تکنیکهای اصلی برداشت شامل CTRT (ترک ضدگشتاور)، دریلهای ترفین، لیزر، و پیزوسرجری بودند.
CTRT بهعنوان محافظهکارانهترین روش، بیشترین کاربرد را داشت و امکان کاشت مجدد در همان ناحیه را فراهم میکرد. هرچند در برخی موارد، برای تسهیل برداشت، از ترکیب CTRT با دریل ترفین استفاده شده بود.
در کنار روش CTRT، دریلهای ترفین نیز نرخ موفقیت بالایی داشتند (۹۴٪)، ولی میزان برداشت استخوان و تهاجم در این روش بیشتر بود. روشهای دیگر مانند فرزهای کاربیدی، لیزر CO₂ و راهنماهای پرینت سهبعدی نیز در موارد خاص مؤثر بودند، اما اغلب در قالب گزارشهای موردی گزارش شدهاند.
مطالعه نشان داد که کاشت مجدد ایمپلنت پس از برداشت، بهویژه در صورتی که همراه با بازسازی هدایتشده استخوان (GBR) باشد، نتایج قابل قبولی دارد. نرخ بقای ایمپلنت دوم بین ۷۱٪ تا ۱۰۰٪ گزارش شده است.
برخی عوامل مؤثر در دشواری برداشت شامل طول ایمپلنت، طراحی رزوه، و نوع سطح آن بودند. سطوح زبر شده مانند اسید اچ یا سندبلاستشده، نیاز به گشتاور بالاتری برای برداشت داشتند.
در موارد خاص مانند شکستگی ایمپلنت یا گشتاورهای بالای Nmc200 استفاده از دریل ترفین توصیه شده است، اما بهدلیل تهاجمی بودن، معمولاً برای کاشت فوری ایمپلنت مناسب نیستند.
در نهایت، اگرچه برداشت ایمپلنت بهطور کلی تأثیر منفی قابل توجهی بر کیفیت زندگی بیماران ندارد، برخی بیماران پس از برداشت، برای کاشت مجدد دچار تردید یا بیاعتمادی به کلینیک اولیه میشوند.
تکنیک ضدگشتاور (CTRT) در برداشت ایمپلنتهای دندانی
توانایی برداشت ایمپلنت با تکنیک ضدگشتاور به عوامل مهمی بستگی دارد، از جمله نوع اتصال ایمپلنت، شکل و هندسه آن و درجه اُسواینتگریشن اطراف ایمپلنت. این روش یکی از مؤثرترین و محافظهکارانهترین تکنیکها برای برداشت ایمپلنت است؛ با این حال، شرایط خاصی باید رعایت شود:
- اتصال ایمپلنت باید سالم باشد.
- ایمپلنتهای باریک ممکن است در معرض شکستگی قرار گیرند.
- در صورت نامناسب بودن اتصال، استفاده از این روش توصیه نمیشود.
اجزای کیت CTRT شامل پیچ اتصال، درایور مخصوص پیچاندن، و گشتاورسنج است که امکان اندازهگیری دقیق گشتاور مناسب برای برداشت را فراهم میکند. این کیتها معمولاً یونیورسال بوده و با اکثر برندهای ایمپلنت سازگارند. نمونههایی از این کیتها عبارتاند از: Straumann® Counter-Torque Kit، Neo Fixture Remover Kit و BTI Implant Extraction System.
برداشت ایمپلنت
کاربرد فناوری لیزر در برداشت ایمپلنت
لیزر در دندانپزشکی، از جمله برداشت ایمپلنت، بهعنوان روشی غیرتهاجمی شناخته میشود که برش دقیق بافت نرم و سخت را ممکن میسازد. انرژی لیزر توسط آب و مواد معدنی بافت جذب شده و منجر به تبخیر، برش و انعقاد میشود. مزایای این روش عبارتاند از کاهش درد و تورم پس از جراحی، فراهم آوردن دید بهتر در میدان جراحی و کنترل عالی خونریزی. با این حال، نیاز به تجهیزات تخصصی و زمان بیشتر، از محدودیتهای آن است.
مطالعات نشان دادهاند که برداشت با لیزر نسبت به تکنیکهای دیگر، بهویژه دریل ترفین، کمتهاجمیتر است و آسیب کمتری به استخوان وارد میکند.
جمعبندی
تکنیکهای محافظهکارانه مانند CTRT بهدلیل امکان برداشت ایمن و حفظ استخوان، توصیه میشوند و اجازه کاشت ایمپلنت جدید را در همان جلسه فراهم میکنند. در صورت عدم موفقیت با گشتاور معکوس، میتوان به سراغ روشهای تهاجمیتر رفت، البته با احتیاط کامل.
عوامل مهم در برداشت ایمپلنت اُسواینتگرهشده شامل طراحی ایمپلنت، نزدیکی به ساختارهای حیاتی (مانند کانال عصبی یا سینوس) و برنامهریزی برای کاشت ایمپلنت جدید در آینده است.
در صورتی که به کاربردهای بالینی و پژوهشی فرآوردههای بافتی Allograft علاقهمند هستید، پیشنهاد میکنیم سایر مقالات تخصصی وبلاگ فرآورده بافت ایرانیان را نیز مطالعه نمایید.
منبع
Giuseppe Tafuri, Manlio Santilli, Eugenio Manciocchi, Imena Rexhepi, Gianmaria D’Addazio, Sergio Caputi & Bruna Sinjari. A systematic review on removal of osseointegrated implants: an update. BMC Oral
Health. 2023;23:756. doi:10.1186/s12903-023-03438-5
مطالب مرتبط
مشاوره رایگان
به مشاوره نیاز دارید؟
کادر حرفه ای و تخصصی شرکت فرآورده بافت ایرانیان آماده راهنمایی شما عزیزان می باشند
