وبینار افزایش ارتفاع کف سینوس و انتخاب آلوگرفت مناسب در جراحی ایمپلنت

در تاریخ شانزدهم اسفند ماه سال 1403، وبیناری با عنوان «Allografts in Sinus Floor Elevation» توسط آقای دکتر مهدی اخلاصمند، متخصص و مدرس پریودنتولوژی، برگزار شد. این برنامه آموزشی با حمایت شرکت فرآورده بافت ایرانیان، تولیدکننده محصولات آلوگرفت با برند Regen Allograft، در بستر آنلاین برگزار گردید و با استقبال دندانپزشکان،متخصصان حوزه ایمپلنت و جراحی پریودنتال همراه بود.
در ادامه، می‌توانید مهم‌ترین نکات کلیدی مطرح‌شده در این وبینار را به‌صورت ساختاریافته مطالعه کنید. همچنین، محتوای کامل این سخنرانی شامل فایل‌های ویدئویی و صوتی، برای علاقه‌مندان در دسترس قرار گرفته است.

وبینار روش‌های سینوس لیفت و انتخاب آلوگرفت مناسب در جراحی ایمپلنت

جراحی سینوس لیفت یکی از تکنیک‌های بازسازی در فراهم‌ کردن بستر مناسب برای کاشت ایمپلنت‌های دندانی در ناحیه خلف فک بالا است. لیفت سینوس یکی از روش‌های مهم در ایمپلنتولوژی است که برای افزایش ارتفاع استخوان در ناحیه سینوس ماکزیلار استفاده می‌شود. این روش به‌ویژه برای بیمارانی که ارتفاع استخوان کافی برای قرار دادن ایمپلنت ندارند، اندیکاسیون پیدا می کند. در این پست، بر اساس سخنرانی اقای دکتر اخلاصمند به بررسی تکنیک‌های سینوس لیفت، انتخاب رویکرد (کرستال یا لترال)، انتخاب مواد و مدیریت عوارض احتمالی و همچنین در نظر گرفتن‌ شرایط بالینی بیمار می پردازیم.

اهمیت ارزیابی سینوس پیش از درمان

پیش از هرگونه مداخله جراحی، ارزیابی کامل سینوس ماگزیلاری با استفاده از CBCT الزامی است. بررسی تصویر سینوس پنوماتیزه شده با وضوح خوب، شرایط ایده‌آل برای شروع کار را فراهم می‌کند. ضخامت مخاط سینوس (تیکنینگ) در محدوده 0.8 تا 2-2.5 میلی‌متر می‌تواند مفید باشد، زیرا احتمال پارگی غشا (پرفوریشن) را کاهش می‌دهد.

• ارزیابی پاتولوژی‌ها: باید بین موکوزیت (التهاب مخاط) و افزایش ضخامت مزمن و غیر التهابی تمایز قائل شد. اولین قدم، بررسی ضخامت مخاط و سلامت کلی سینوس قبل از ورود است.
• ریسک عوارض: ورود به سینوس همیشه ریسک عوارض را به همراه دارد، به‌ویژه در روش‌های لترالی که ممکن است خون‌ریزی از عروق یعنی در محل آناستوموز بین شریان posterior superior و infraorbital رخ دهد.

به طور خلاصه باید که گفت موارد زیر باید در بررسی اولیه مورد توجه قرار گیرند:
• شدت پنوما‌تیزه بودن سینوس
• ضخامت غشای اشنایدری (در محدوده ۰.۸ تا ۲.۵ میلی‌متر)
• وجود یا عدم وجود موکوزیت و التهاب
“افزایش ضخامت غشای سینوس می‌تواند مزیتی در کاهش احتمال پرفوریشن باشد”

تکنیک‌های سینوس لیفت: مقایسه و بررسی شرایط کاربرد

۱.لیفت سینوس بسته (Closed Sinus Lift) / رویکرد کرستال (Crestal Approach)

در صورتی که ارتفاع استخوان باقی‌مانده حداقل ۴ میلی‌متر باشد و عرض کافی استخوان برای ایمپلنت وجود داشته باشد، استفاده از رویکرد کرستال (Transcrestal) توصیه می‌شود. این روش معمولاً به صورت همزمان با کاشت ایمپلنت (One-stage) انجام می‌شود.

شرایط استفاده

حداقل ارتفاع استخوان باقی‌مانده 4 میلی‌متر و عرض کافی برای قرار دادن ایمپلنت با قطر حداقل 4 میلی‌متر در ناحیه خلفی.

مزایا

امکان انجام همزمان با قرار دادن ایمپلنت (One-Stage) و استفاده از ایمپلنت به‌عنوان تکیه‌گاه (Tent) برای جلوگیری از فرونشست (collapse) غشا.

محدودیت‌ها

اگر عرض استخوان کمتر از 4 میلی‌متر باشد، نیاز به آگمنتیشن لترال همزمان است و زیر 4 میلی‌متر ارتفاع، به‌ندرت توصیه می‌شود.
در این روش، ایمپلنت نقش “tent” را ایفا کرده و از افتادگی غشای سینوس جلوگیری می‌کند. اگر میزان بالا بردن کف سینوس کمتر از ۳ میلی‌متر باشد، معمولاً نیازی به استفاده از بایومتریال نیست و از CGF (Concentrated Growth Factor) یا PRF (Platelet Rich Fibrin) و یا حتی autogen dust که حین دریلینگ به دست می آید می توان به‌عنوان یک بالشتک بیولوژیک برای جلوگیری از ترومای مستقم به غشای سینوس استفاده می‌شود.

نکات کلیدی:

برای لیفت تا 3 میلی‌متر،لزوماً نیاز به متریال (گرفت) استخوانی نیست؛ فقط از یک فیلرمثل لخته خونی استفاده شود.

اگر لیفت بیش از 3 میلی‌متر باشد، متریال (گرفت) استخوانی (مانند آلوگرافت) الزامی است.

“ابزارهایی مانند Bone Expanderها برای افزایش دانسیته و لیفت کف سینوس مفید هستند.”

 

 

۲. سینوس لیفت باز (Open Sinus Lift)

شرایط استفاده

ارتفاع استخوان کم (مثلاً 1-2 میلی‌متر) یا عدم وجود عرض کافی حتی با ارتفاع 4-5 میلی‌متر.

مزایا

دسترسی مستقیم به سینوس از طریق پنجره لترال.

معایب و ریسک‌ها

احتمال خون‌ریزی و پارگی غشا. معمولاً نیاز به متریال (گرفت) استخوانی دارد و ممکن است One-Stage (با ایمپلنت) یا Two-Stage (بدون ایمپلنت) باشد.

نکات کلیدی

در صورت وجود سیست یا واکنش التهابی شدید، روش لترال برای تخلیه سیست اندیکاسیون پیدا می کند.

بنابراین در مواردی که:

ارتفاع استخوان باقی‌مانده کمتر از ۴ میلی‌متر است،

یا عرض استخوان کافی نیست،

یا وجود پاتولوژی‌هایی مانند سیتوم یا واکنش‌های ری اکتیو مشاهده می‌شود،

رویکرد لاترال (Lateral Approach) انتخاب می‌شود. این روش می‌تواند به‌صورت یک‌مرحله‌ای یا دو مرحله‌ای انجام شود.

“استفاده از انواع آلوگرفت در این تکنیک شایع‌تر است”

بخش سوم: تکنیک‌ها و روش‌های لیفت سینوس (جراحی سینوس)

مراحل انجام روش کرستال با کمک بون اکسپندرهای با انتهای round

• • دریلینگ تا نزدیک کف سینوس با سرعت پایین (150 دور در دقیقه) و بدون آب به هدف جمع اوری ذرات استخوانی اتوژن.
  • قبل از لیفت، از PRF/CGF و یا همان ذرات اتوژن استخوانی حاصل از دریلینگ به‌ عنوان بالشتک (Buffer) برای جلوگیری از پارگی غشا استفاده شود.
  • لیفت غشا با Bone Expanderها (قطر حداقل 3 میلی‌متر) با سرعت بسیار پایین (15-30 دور در دقیقه).
  • اگر لیفت بیشتر از 3 میلی متر نیاز باشد، استفاده از متریال (گرفت) استخوانی (آلوگرافت) اندیکاسیون پیدا می کند.
  • نکات: بهتر است در سینوس لیفت کرستال، ایمپلنت به طور همزمان قرار داده شود، زیرا از آن به‌عنوان تکیه‌گاه برای جلوگیری از کلاپس غشا استفاده می‌شود. حداکثر لیفت ایمن بدون متریال (گرفت) تا 3 میلی‌متر است (بر اساس مطالعات حیوانی و جسدی).

• • باز کردن پنجره لترال و جدا کردن غشا از کف سینوس.
  • پر کردن فضای سینوس با متریال (گرفت) استخوانی (آلوگرافت ترجیح داده می‌شود).
  • قرار دادن ممبرین برای حفاظت از پنجره.
  •  One-Stage (با ایمپلنت) یا Two-Stage بدون ایمپلنت
  • نکات: دقت در جلوگیری از پارگی غشا. اگر پارگی رخ دهد، از PRF/CGF برای تعمیر آن استفاده شود.
  • لایه خارجی متریال (گرفت) در محل ویندوی لترالی می‌تواند از پودر دانه‌ریز کورتیکال باشد تا کلاپس کمتری داشته باشد.

 

انتخاب مواد مناسب (Material Selection)

بدون متریال (Non-Grafted)

• • کاربرد: لیفت تا حداکثر 3 میلی‌متر. فقط از PRF/CGF (به‌عنوان بالشتک) و اوتوژن (از دریلینگ) استفاده شود.
  • مزایا: هزینه پایین و نتایج قابل قبول در صورت قرار دادن ایمپلنت همزمان.
  • شواهد: Systematic Reviewها نشان می‌دهند که حتی بدون متریال (گرفت)، نتایج خوب قابل دستیابی هستند.

با متریال (Grafted) (کاربرد: لیفت بیش از 3 میلی‌متر.)

متریال  آلوگرافت

: اولویت اول؛ هزینه مناسب، جذب سریع‌تر، کیفیت خوب.
Freeze-Dried Bone Allograft (FDBA): اغلب با عملکرد مشابه Xenograftها مقایسه می‌شود، به‌ویژه در حجم استخوان و نرخ بقای ایمپلنت.
Demineralized Freeze-Dried Bone Allograft (DFDBA): گزینه دیگر برای تحریک تشکیل استخوان، به‌ویژه در ترکیب با سایر مواد.
Block Bone Allografts: برای موارد نیازمند حجم بالای استخوان، مانند آگمنتیشن شدید.

زنوگرافت

ماندگاری بیشتر، ولی هزینه بالاتر و ضرورت کمتر.

جایگزین‌ها

اگر PRF/CGF در دسترس نباشد، از لخته خون بیمار (زیر فلپ) و اوتوژن (از دریلینگ) به‌عنوان جایگزین استفاده شود.

در انتخاب نوع آلوگرفت، باید به بافت هدف، میزان بالا بردن غشای سینوس، و خطر پرفوریشن توجه داشت. در این میان، سه نوع اصلی آلوگرفت کاربرد زیادی دارند:

انواع آلوگرفت پودر استخوان دندانپزشکی

Allograft Cortical (پودر آلوگرفت کورتیکال)

• • پودر بسیار ریز با دانسیته بالا
  • جذب کندتر
  • مناسب به‌عنوان لایه نهایی برای جلوگیری از کلپس و حفظ ساختار در ناحیه ویندو لترال

2. Allograft Cancellous (پودر آلوگرفت کنسلوس)

• • سبک‌تر و با جذب سریع‌تر
  • مناسب برای تحریک استخوان‌سازی و جایگزینی سریع‌تر توسط استخوان میزبان

3. Allograft Cortico-Cancellous ترکیبی (آلوگرفت ترکیب پودر کورتیکال و کنسلوس)

• • انتخاب اول در بیشتر موارد سینوس لیفت
  • ترکیب تعادل بین استحکام، حجم‌دهی و سرعت بازسازی استخوانی

نقش CGF و PRF در جراحی سینوس

استفاده از عوامل رشد غنی‌شده مانند CGF و PRF:

• • کاهش احتمال پرفوریشن
  • افزایش پایداری غشای سینوس
  • تحریک استخوان‌سازی بیولوژیک

مطالعات اخیر نشان می‌دهند که حتی در سینوس لیفت‌های بدون گرافت (Graftless)، می‌توان به تشکیل استخوان باکیفیت دست یافت.

 

مدیریت عوارض

• • پارگی غشا: از PRF/CGF قبل از تماس مستقیم با غشا به‌عنوان Buffer استفاده شود. قطر ابزارها حداقل 3 میلی‌متر باشد.
  • خون‌ریزی: قبل از باز کردن پنجره لترال، عروق را ارزیابی کنید.
  • فرونشست (collapse) غشا: از ایمپلنت به‌عنوان تکیه‌گاه در هر دو روش (کرستال و لترال) استفاده شود.

مثال‌های کلینیکی

مورد	شرایط	درمان	نتایج
روش کرستال	ارتفاع 4 میلی‌متر، عرض کافی (6 میلی‌متر)	لیفت سینوس با PRF/CGF، ایمپلنت 4.5×8 میلی‌متر	تشکیل استخوان جدید پس از 4 ماه، بدون نیاز به متریال (گرفت) اضافی
روش لترال	وجود سیست یا واکنش التهابی، ریسک پارگی بالا	روش کرستال با PRF/CGF و آلوگرفت (FDBA)، لیفت >10 میلی‌متر	افزایش قابل توجه حجم، کلاپس محدود شده توسط ایمپلنت

تصمیم‌گیری راحت در سیسنوس لیفت

شرایط	رویکرد	جزئیات
ارتفاع ≥4 میلی‌متر و عرض کافی	کرستال + ایمپلنت همزمان	لیفت <3 میلی‌متر: فقط PRF/CGF; لیفت >3 میلی‌متر: PRF/CGF + آلوگرافت (مانند FDBA یا DFDBA)
ارتفاع <4 میلی‌متر یا عرض ناکافی	لترال	One-Stage (با ایمپلنت) یا Two-Stage (بدون ایمپلنت)، همیشه آلوگرافت + ممبرین

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

• • در موارد باقیمانده استخوانی مناسب، می‌توان سینوس لیفت بسته را بدون بایومتریال و فقط با CGF یا PRF انجام داد.
  • آلوگرفت کورتیکو-کنسلوس انتخاب بهینه برای ایجاد تعادل بین پایداری و بازسازی سریع است.
  • استفاده از زنوگرافت‌ها تنها در صورت نیاز به ماندگاری طولانی‌تر و نه به عنوان انتخاب اول توصیه می‌شود.
  • بر اساس مطالعات بالینی و تجربیات عملی، اولویت در انتخاب بایومتریال در جراحی‌های سینوس لیفت باید با هدف حفظ بیولوژی طبیعی، کاهش ریسک، و بهینه‌سازی نتایج درازمدت انجام گیرد.

برای دریافت مشاوره بیشتر یا انتخاب آلوگرفت مناسب در درمان‌های خود، می‌توانید با تیم علمی شرکت فرآورده بافت ایرانیان تماس حاصل فرمایید.

 

سایر مطالب مرتبط